Uitgaan & Cultuur
‘De Spanvöggel’ viert het 55-jarig jubileum zoals het een carnavalsvereniging betaamt
OLDENZAAL - O.C.V. de Spanvöggel bestaat dit jaar maar liefst 55 jaar en op het moment zijn alle leden druk bezig met feestelijke activiteiten rondom dit jubileum. Zo vond afgelopen week de sponsoravond plaats in residentie Café Olde Weghuis. Zaterdag werden de nieuwe steken onthuld en uitgedeeld waarna de jubileumreceptie ’s middags van start ging. Hier was het voltallige college van B&W en de pastor bij aanwezig. En alsof dat niet genoeg was vierde de vereniging ’s avonds het grote jubileumfeest met als dresscode ‘Sjiek de Friemel’.
In 1968 ontsproot O.C.V. de Spanvöggel uit het brein van een paar fanatieke Berghuizenaren. Achter het spoor werd al een tijdje carnaval gevierd en ze vonden het eigenlijk wel tijd worden om een eigen club op te richten. In die tijd vierden ze geen carnaval in de stad omdat ze geen zin hadden om achter de Kadolstermennekes aan te lopen. Ze wilden een eigen feest. Toevallig kwamen twee groepen op hetzelfde moment met dit plan. Deze hadden allebei hun eigen café als thuisbasis: de ene groep trof elkaar bij café de Boerskotten, de andere bij café Kothman. Onder het genot van een biertje werden ze het op neutraal terrein, bij café Karenbeld, met elkaar eens. Gezamenlijk werden de voorbereidingen voor het oprichten van een Berghuizer carnavalsvereniging opgestart.
Maar welke naam zou de club krijgen en wie mochten er lid worden van de Raad van Elf? Ze hadden een bestuur nodig, financiële middelen en commissies. Iedere week vergaderden ze in een ander café. In 1968 werd de oprichtingsvergadering gehouden in café Boerskotten. Iedereen die had aangegeven een functie te willen bekleden was uitgenodigd en het ontwerp van de verenigingsmedaille werd bedacht. Jan Olde Kalter verzon de naam voor de vereniging: ‘Spanvöggel’, wat nachtvlinder betekent. “Een fladderende vlinder, zo zag het steeds verder ontluikende Berghuizen zich wel,” staat in het spiksplinternieuwe Fladderblad 2023 beschreven.
Op de elfde van de elfde van 1968 presenteerde de nieuwe vereniging zich in feesttempel Kothman. Op 11 januari 1969 werd Markies Jan (Olde Kalter) I bekendgemaakt. Hij had de eer om het spits af te bijten. Café Boerskotten werd de residentie. De eerste grote optocht waar de Spanvöggel aan deelnam werd geteisterd door hevige sneeuwval en het was ijskoud, maar dat mocht de pret niet drukken.
Hennie Nijkrake, de nestor van de P&P, zit al sinds 1982 bij de Spanvöggel. In 1986 had hij de eer om Markies te zijn. “Mijn vrouw komt uit Berghuizen, zelf kom ik uit hartje stad. Ik werkte als landmeter bij de gemeente. Toen de kinderen op de basisschool zaten, hielp ik bij het maken van schoolkrant ‘de Hakkepak’. Dat ging toen niet zo makkelijk als het nu gaat, maar ik heb het altijd met veel plezier gedaan. In 1982 vroeg Bertus of ik bij de P&P van de Spanvöggel wilde, dan kon ik daar helpen met het jaarlijkse krantje. Het was hetzelfde werk dat ik deed voor het blaadje van school. Ik kon gebruik maken van het kopieerapparaat op het gemeentehuis als de schoonmakers bezig waren. De tekst werd gedrukt bij de Twentsche Courant. Als ik het dan terugkreeg was het een kwestie van knippen en plakken. Nieten, snijden en vouwen…” Nog altijd is Hennie actief bij de P&P, hoewel hij het wel voor een groot deel uit handen probeert te geven. “Als ik het niet meer doe, sta ik buiten de gemeenschap. En iedereen kent mij ook bij de vereniging,” zegt hij lachend. Hopelijk kan hij hier zich nog lang dienstbaar maken.
Omdat Hennie al zolang met de Spanvöggel meeloopt, kent hij behoorlijk wat leuke anekdotes. “Ik begeleidde de Jeugdmarkies en de Page. Ik deed de deur van de auto netjes voor hen open, pakte de steek van hun hoofden. In hun functie verdienden ze een speciale behandeling. Daar moesten hun ouders soms even aan wennen,” grapt hij. “Die hadden ineens verwaande blagen in huis.” Volgens hem is carnaval niet per sé een feest van het zuipen, maar ook wel een ernstig feest. “De manier waarop de Markies wordt gekozen is bijzonder en hoe alles daarna op de rails wordt gezet. Tegenwoordig wordt de Markies al in mei gekozen. Vroeger was dat in september. Dan had je overal veel minder tijd voor. Dan moest je snel kiezen welk pak je wilde en er was minder tijd voor het ontwerp van de onderscheiding. De actieve periode was veel korter. Markies Tim en Rentmeester Martijn wisten in mei 2021 al dat zij het werden. Ze hebben het door corona bijna anderhalf jaar geheim moeten houden.”
“Toen Nico Snijders hoogheid werd, is er een DAF bovenop zijn garage getakeld als ludieke grap. Hij had een autobedrijf aan de Ferdinand Bolstraat,” vertelt Hennie over nog een ludieke actie. “Kuiphuis werd hiervoor uit zijn bed gebeld. En op een bijeenkomst bij het winkelcentrum van Berghuizen werd Herman Finkers tussen een school en een flat door getakeld. Dat was ook leuk. En zo iemand als Herman Finkers moet dat dan ook maar net durven.”
Vroeger brachten ze de loopgroep naar de stad op de hoogheidwagen. Dat kan je je nu niet meer voorstellen. “Nu moet je aan zoveel regels voldoen dat dat helemaal niet meer mogelijk is. Toen was het ook echt uitkijken, maar ze werden op dezelfde manier weer teruggebracht.” Wat moet dat een bijzondere ervaring zijn geweest. Nog steeds is Hennie druk met de P&P. Bij basisscholen De Leemstee en de Windroos organiseert de Spanvöggel al sinds jaar en dag een tekenwedstrijd. “Er staat alleen reclame op van de sponsor op het blaadje en dan moeten ze er zelf een mooie tekening of een gedicht op maken. De sponsor zorgt voor leuke prijsjes. Maar als je dertig krassen van groep 1 gezien hebt, is het moeilijk te bepalen welke kras je het mooist vond,” grapt hij.
Toen Martin Olde Weghuis hoogheid was, was zijn vrouw Monique op vakantie. Op donderdagavond werd het Fladderblad uitgereikt en iemand bedacht dat het wel leuk was om haar met zijn allen op te halen bij Schiphol, waar ze de volgende dag zou aankomen. De bus werd geregeld en Martin had koffie en broodjes bij zich. “Dus in vol ornaat vertrokken we naar Schiphol. Toen Monique de deur doorkwam, keek ze om zich heen en was direct door dezelfde deur weer verdwenen.” Dat zijn toch de leukere anekdotes.
“Het bijzondere is ook dat de wagenbouw bij de Spanvöggel het hele jaar doorloopt,” vertelt Hennie. “De wagen komt na de optocht terug en de volgende dag wordt hij afgebroken. Het oud ijzer wordt afgevoerd en de nieuwe tekening voor de opbouw ligt al klaar. Maar hoe ga je bouwen? En je moet er een loopgroep bij bedenken. Jarenlang werd de kleding hiervoor zelf gemaakt. Iedereen kreeg het gesneden patroon aangeleverd met uitleg hoe het eruit moest komen te zien. Maar de één was hier veel handiger in dan de ander. Tegenwoordig laten we de pakken maken.”
De leden van de Spanvöggel genieten momenteel dus volop van alle jubileumfeestjes. Op 22 januari vindt om 12.30 uur , zoals vanouds, het jaarlijkse ‘noabertreffen’ in de tent. Dit is een speciale middag van de Spanvöggel voor buurtbewoners, die bij deze van harte uitgenodigd zijn.
