De komst van de twee kanonnen uit Hellevoetsluis voelt op het moment een beetje dubbel

Dit evenement is een lokaal onderdeel van het landelijke ‘Samenwerkingsverband 1572’, waar veertig steden aan samenwerken. Oldenzaal is hier ook voor uitgenodigd. Eind maart reisde burgemeester Patrick Welman af naar Brielle, waar hij aanwezig was bij de opening van Herdenkingsjaar 1572. Dit jaar staat ook wel bekend als ‘De geboorte van Nederland’. Precies 450 jaar geleden, dus reden voor een nationaal feestje.

De komst van de twee kanonnen is op initiatief van Jan Bekke, Gert Romeijn, Henk Winkelhuis en stadsarchivaris Niels Bakker tot stand gekomen. Ze zijn blij dat het gelukt is, maar door de huidige oorlog in Oekraïne voelt het wel een beetje dubbel. Henk Winkelhuis vindt dat ze machtig dankbaar mogen zijn dat ze in dit prachtige stukje van Nederland leven.

Aan ‘De geboorte van Nederland’ zijn vier thema’s uit 1572 verbonden, die nu ook nadrukkelijk aan de orde zijn: Vrijheid en Verdraagzaamheid. Verbinding door het feest dat komt en Verscheidenheid doordat we vluchtelingen uit Oekraïne binnenhalen. “Maurits heeft verdraagzaamheid gepredikt. Ook al ben je anders, dan kan je er een mooie wereld van maken. Hier leefden de katholieken en protestanten toen ook in vrede met elkaar”, legt Henk uit.

Maar hoe is het hele idee van de kanonnen eigenlijk ontstaan? Dat leggen de mannen graag uit. Al heel lang had Henk twee wensen. De eerste was een wandelroute over de oude trambaan. Die is inmiddels voor een belangrijk deel gerealiseerd. En hij wilde een kanon hebben omdat vroeger op ieder bastion in de stad wel een kanon te vinden was. Toen kwam het Singelpark en dat was een schot voor open doel. Jan Bekke gaf als symbool een miniatuur kanonnetje aan wethouder Alida Renkema. Daarna was het even stil.

Een paar maanden later zei Gert dat hij nog wel een leuk kanon voor ze had als ze er nog één zochten. “Mijn hobby is sportduiken. In de Noordzee en elders in de wereld heb ik aan wrakduiken gedaan. Zowel bij VOC-schepen, oude Spaanse Galjoenen en Franse fregatten.” Diverse schepen bevatten oude kanonnen en bij Terschelling dook hij er zelf één op. Zijn vriend Nico Brink, die alles over kanonnen weet en er zelfs een boek over heeft geschreven, zei dat dit kanon niet geschikt was voor het doel dat ze in Oldenzaal voor ogen hadden. Hij wees hem op kanonnen in Brielle. Via een oud-collega in deze stad kreeg hij contact met Bram Kap in Hellevoetsluis. Hier liggen kanonnen in een rij op de kade, maar bij de haven staan er heel veel met de punt naar beneden ingegraven in de grond. Die worden gebruikt als bolders waar schepen af kunnen meren.

Bij de Haringvliet komt nieuwbouw en daar staan toevallig twee van die ingegraven kanonnen in de weg. Op 15 juni 2021 heeft het groepje zelf rondgesnuffeld in Hellevoetsluis. “De kanonnen zijn echt enorm”, zegt Gert. De drie meter lange kanonnen met een gewicht van meer dan vier ton zijn uiteindelijk op 25 maart uit de grond gehaald. Op maandag 28 maart vertrokken Jan, Gert en Henk samen met Maarten Volker en Arjan Steggink van de gemeente naar Hellevoetsluis om de kanonnen op te halen. Ze worden in Oldenzaal opgeslagen op de gemeentewerf en daar moeten ze eerst worden schoongemaakt. Dat zal nog een behoorlijke klus worden. “We hebben het nog nooit gedaan, dus ik denk dat we het wel kunnen”, lacht Henk. Daarna gaan ze nog houten affuiten maken waar de kanonnen op komen te liggen. Ook dat gaat een behoorlijk project worden. Als alles meezit zijn ze tijdens het programma van het Beleg van Oldenzaal in het najaar te zien. “Maar dat is natuurlijk afhankelijk van de situatie”, zegt Henk er wel bij. “We hopen dat het in september rustiger is rond Oekraïne. Als dat niet zo is, zijn die kanonnen bijzaak. Het moet passen binnen de vier V’s en anders gaat het niet door.”